Kripto para ekosistemi ortaya çıktığı günden bugüne sürekli gelişerek ilerlemeye devam etmektedir. Bilindiği üzere bu teknoloji Bitcoin ile başlamış ve onun ortaya koymuş olduğu en önemli teknoloji, kripto paraların kripto olmasını sağlayan blockchain teknolojisi olmuştur. Blockchain teknolojisi hakkında linki kullanarak daha fazlasını öğrenin.
Bitcoin’in ardından onun açtığı bu yolda her geçen gün daha fazla kripto para icat edildi ve kullanıma sunuldu. Bu kripto paraların birçoğu birbirinin aynısı teknolojilere sahipti ve kripto para dünyasına bir katma değerleri yoktu.
Ancak bunlar arasında bazıları vardı ki Bitcoin’in açtığı yola her biri bir taş daha koymuş oldu. İşte alım satımda kullanılan token’ı Ripple olarak bilinen ve aslında bir kripto paradan ziyade bir ödeme sistemi olan Ripple Net de bunlardan biri arasında yer alıyor.
Ripple nedir ve ne işe yarar sorusuna şimdi birlikte yanıt arayacağız. Ancak öncesinde Ripple nereden alınır ve Ripple gönderme nasıl yapılır sorularına yanıt arayanlar linkleri bulunan makalelerden bu soruların cevaplarına erişebilir.
Ripple’ın çıkış öyküsü
Ripple’ın teknik özelliklerinden bahsetmeden önce Ripple ne zaman çıktı sorusuna yanıt bulacağımız Ripple’ın çıkış öyküsünü anlatalım.
Ripple yani XRP’nin öyküsünün başlangıç tarihi 2011 yılının başlarıydı. 2011’in ilk aylarında yazılım geliştirmede uzman olan üç kafadar; David Schwartz, Jed McCaleb ve Arthur Britto; Bitcoin ile yakından ilgilenmeye başladılar ve bu sisteme hayran kaldılar.
Ancak burada dikkatlerini çeken en önemli nokta Bitcoin madenciliği için harcanan enerjinin çok yüksek oluşuydu. Bu üç yazılımcı burada harcanan enerjinin Bitcoin’in en önemli zaafı olduğunu düşündüler ve buna bir çözüm aramaya başladılar. Nitekim bu konudaki düşüncelerini de daha sonra dünyanın en büyük Bitcoin forumu olan Bitcointalk.org sitesinde Jed McCaleb, jedd nicki ile dile getirmişti.
Bu konuda Ripple Net’in sonrasında Bitcoin madenciliğine alternatif olarak geliştirmiş olduğu node sisteminden bahsetti. Konu ile ilgili detayları yazımızdan öğrenebilirsiniz.
Nitekim üçlünün Bitcoin mining yapılırken çok yüksek enerji harcandığına dair öngörülerinin ne kadar doğru olduğunu da bugünlerde anlayabiliyoruz. Halihazırda üretilecek Bitcoin sayısının sınırlı olması ve her geçen gün artan değeriyle birlikte her an daha fazla insan Bitcoin üretimi yapmak amacıyla madenciliğe başlıyor. Bu da bir Bitcoin’in üretilmesini her geçen gün daha da zorlaştırıyor ve daha fazla enerji harcanması anlamına geliyor.
Zira Bitcoin madenciliği ile ilgili şu çarpıcı istatistik de gözlerden kaçmıyor: Bugün tüm dünyada sadece Bitcoin üretmek için gereken enerji miktarı Portekiz, Arjantin ve Hollanda gibi ülkelerin saat başına tüketimlerinden daha fazla hale gelmiş durumda. Bu da Bitcoin’in karbon ayak izinin arttığı bir ortamda Ripple Net kurucularının ne kadar isabetli görüşlere sahip olduklarını göstermektedir.
2012 yılında üç kafadar anlamı “dalgalandırmalar” olan ve sonrasında “Ripple” olarak adlandırılacak dağıtık defter teknolojisini geliştirmiş oldular. XRP olarak adlandırdıkları kendine ait bir token’ı olan sistemdeki en temel özellik madenciliğin bu sistem içerisinde söz konusu olmamasıdır. Piyasadaki tüm XRP token’ları sonrasında aynı isimle kurulacak ve sistemin tüm haklarını bünyesinde barındıran şirket tarafından üretilecekti. Bu konunun avantaj ve dezavantajlarından daha sonra detaylarıyla bahsedeceğiz.
Kod geliştirmesi bittikten ve token’lar ile sistem oluşturulmaya başlandıktan sonra XRP’nin %80’i yeni kurulan şirkete üretimi tamamlanarak hediye edildi. Bu hediye edilen token’lara başlangıçta NewCoin ve ardından kısa bir süre sonra OpenCoin ismi verildi.
Şirketin kurulması ve piyasada adını duyurmaya başlamasıyla birlikte şirket kurucularının küresel finansal sistemde yer almayı düşündükleri rol daha da belirgin hale geldi. O dönem OpenCoin olarak adlandırılan projenin temel amacı küresel finansal sisteme blockchain teknolojisi benzeri kendi ürettikleri Ripple Protocol Consensus Algorithm (RPCA) entegre etmekti.
Şirketin isminin de bilinirliğinin artmasıyla birlikte ödeme sisteminin genel adının Ripple olmakla birlikte token’ın isminin farklı olması da sorgulanır oldu. Şirket bu sorulardan sıkılmış olacak ki kısa süre sonra token’ın ismi de Ripple olarak değiştirildi ve Ripple sistemi bugünkü halini almış oldu.
Ripple’ın teknik boyutu
Teknik olarak Ripple’ın en önemli özelliği madenciliği olmayan bir kripto para olmasıdır. Ripple’ın tüm yönetimi aynı isimli şirket tarafından yapılmaktadır. Bu paranın piyasadaki arzı da yine Ripple şirketinin yönetimi tarafından belirlenmektedir.
Ripple’ın isminin finans sistemi ile anılmasının bir sebebi var. O sebep, Ripple’ın aslında çıkış amacını da ortaya koyuyor. Bitcoin ile başlayan kripto para teknolojilerinin sağlamış olduğu pratik yanları küresel finansal sisteme entegre etmek.
Halihazırda küresel finansal sistemin rezerv parası Amerika Birleşik Devletleri Merkez Bankası FED tarafından üretilen Amerikan doları. Dünyanın Amerikan dolarını rezerv para olarak kabul etmesi ise Temmuz 1944’te düzenlenen Bretton Woods Konferansları üzerine meydana gelmiştir.
Bu konferansın ardından imzalanan Bretton Woods Anlaşması ile de küresel ekonomik sistemde Amerika Birleşik Devletleri diğer büyük devlet temsilcileri tarafından yetki tanınmış ve rezerv para olarak Amerikan dolarının kabulü sağlanmıştır.
Bunun ardından günümüze gelene kadar Amerika Birleşik Devletleri’nin dolar arzını FED rezervlerinde yer alan ons altın miktarına göre ayarlaması şarta bağlanmışken sonrasında bu şart da Amerika Birleşik Devletleri tarafından fiilen ortadan kaldırılmış ve hiçbir değerli varlıkla endeksli olmayacak şekilde Amerikan doları üretme yetkisi fiilen FED’e geçmiştir.
Bu sistemin bir sonucu olarak halihazırda örneğin Japon yenine sahipseniz ve bunu Türk lirası şeklinde birine göndermek istiyorsanız doğrudan yapamazsınız.
Japonya’dan Türkiye’ye Türk lirası gönderebilmek için mevcut sistemde sahibi olduğunuz Japon yenini önce Amerikan dolarına çevirmelisiniz. Ardından bu şekilde Türkiye’deki kişiye doğrudan iletebilirsiniz. Bunu alan kişi de Türkiye’de bu parayı Türk lirasına çevirebilir.
Görüldüğü üzere mevcut sistemde uluslararası para transferlerinde araya birden fazla kurum girmekte ve paralar birbirlerine doğrudan gönderilmeyerek Amerikan doları üzerinden gönderilmektedir.
İşte Ripple’ın en önemli artısı bu noktada bir çözüm sunmasıdır. Ripple bu konudaki eksiği kripto paraların sunmuş olduğu güvenli transfer teknolojisi olan blockchain’i kendi standartlarına uyarlayarak Ripple Protocol Consensus Algorithm (RPCA) ile çözümlemiştir. RPCA ile ilgili daha fazlasını ilgili yazımızdan öğrenebilirsiniz.
Bu şekilde işlem gören Ripple’ın kısa sürede dünyanın en büyük bankaları tarafından kabulü gerçekleşmiş ve pek çok banka uluslararası transferlerinde Ripple’ın sunmuş olduğu bu teknolojiyi kullanma kararı almıştır.
Ripple ile işlem yapan bankalar arasında dikkat çekenlerden bazıları şunlardır:
- HSBC
- Royal Bank of Canada
- UniCredit
- BNP Paribas
- PNC Financial Services
- Banco Bradesco SA
Uluslararası finansal sistemde mevcut bir soruna kripto paraların sunmuş olduğu pratikliği entegre eden Ripple Net ödemeler sistemi ve XRP token’ı bu anlamda gelecek vaat eden önemli bir ödeme sistemi olarak daha çok konuşulacağa benzemektedir.
