Bilindiği üzere Ripple, özellikle yerleşik küresel finansal sistem ile uyumlu bir şekilde hareket etmesi planlanan ve o ölçekte üretilen hem bir kripto ödeme aracı hem de bir dijital ödeme ağı olarak kullanılabilen bir teknolojidir. Bunun detayları hakkında linkte yer alan XRP yazımız aracılığıyla daha detaylı bilgi alabilirsiniz.
Özellikle küresel finans sistemine tam entegre bir kripto para olarak Ripple’ın kullanımı için XRP satın alma ve XRP gönderme işlemlerinin nasıl yapıldığı ile ilgili detaylı bilgileri de yine ilgili yazılardan edinmeniz mümkündür.
Bu yazımızda da Ripple’ın token’ı olan XRP’nin detaylı olarak teknolojik altyapısından ve XRP madenciliği olmamasının bu token için neden önemli olduğundan bahsetmeye çalışacağız. Bununla birlikte XRP’nin Bitcoin ile farklarından bahsedeceğiz. Dilerseniz başlayalım.
XRP üretimi ve Ripple şirketi
Ripple’ın kripto para birimi olarak adlandırabileceğimiz XRP üretimi için de kripto paraların hepsinde kullanılan blockchain teknolojisi kullanılmaktadır.
Küresel finansal sistemde bir ülkeden başka bir ülkeye para göndermek için SWIFT adı verilen uluslararası para transfer sistemi kullanılmaktadır. Bu transfer sistemi kullanılarak bankalardan fon aktarılabilmesi için nihayetinde bir zamana ihtiyaç vardır. İşte SWIFT kullanılarak yapılan transferlerde hem zaman hem de maliyet açısından bakıldığında fiyata bağlı olarak ciddi işlem maliyetleri çıkabilmektedir.
XRP, token olarak bunu çözebilmeyi amaçlamaktadır ve teknolojisini de bu yönde geliştirmiştir. İnternetin getirdiği dünyanın her tarafına saniyeler içinde erişebilme ve bu erişimi kripto paraların getirdiği fiziki bir para transferi olmadan gerçekleştirebilme özelliği sayesinde uluslararası para transferlerini saniyeler içerisinde yapmak mümkün hale gelmiştir.
XRP’nin geliştiricileri Chris Larsen ve Jed McCaleb, bu kripto parayı geliştirirken belli bir miktara – ki bu miktarın da oldukça fazla olduğunu söyleyebiliriz – kadar olacak transferlerin saniyeler içerisinde kolayca gerçekleşecek şekilde bir kripto para oluşturmuşlardır.
Ripple’ın bir madenciliğinin olmamasınıysa şu şekilde açıklayabiliriz.
Bitcoin ve madenciliği olan diğer kripto paralara madencilik yapılabiliyor olmasının mantığı madencilik yapan her kullanıcının madencilik işlemini yapabilmek için karmaşık matematik işlemleri çözmesi gerekliliğidir. Bu işlemlerin çözülmesiyse kripto paranın blok işlemlerinin onaylanmasını sağlamaktadır. Bu onaylama işlemini gerçekleştiren madenciye de bu matematik işlemlerini çözmeyi sağladığı için hangi kripto paranın madenciliğini yapıyorsa o kripto para ödül olarak verilmektedir. Nitekim bu işleme de hangi kripto para için yapılıyorsa onun madenciliği ismi verilmektedir. Konu ile ilgili detaylı bilgiyi Bitcoin için anlattığımız Bitcoin madenciliği yazımızdan edinebilirsiniz.
Ripple’da ise şöyle bir durum söz konusudur: Bitcoin ve diğer kripto paralara benzer şekilde Ripple’da da blockchain teknolojisi kullanılmaktadır. Ancak bu teknoloji diğer kripto paralarla aynı olacak şekilde onu ilerletecek insanların enerjilerine ihtiyaç duymamaktadır. Bu enerji, en baştan sırf bu amaçla kurulmuş olan Ripple’ın merkezinden sağlanmaktadır.
Ripple için de dağıtık defter teknolojisi ve bloklar halinde işlem yapılması söz konusudur. Ancak burada onaylanmak için gerekli olan süreç merkezden yürütülmektedir. Aslına bakılırsa Ripple madenciliği de bir yerde yapılmakta ancak bilinen şekliyle bunu her isteyen kullanıcı yapamamaktadır. Yine üretim de bu yöntemle merkezden tek bir elden sağlanmaktadır.
Ripple’ın madenciliğinin olmaması ona nasıl bir önem kazandırıyor?
Aslına bakılırsa ilk etapta kripto para teknolojisinin merkeziyetsiz olması özelliğinin tamamen dışındaymış gibi değerlendirilse de madenciliğinin olmaması Ripple için oldukça mantıklı bir tercihtir.
Nitekim yukarıda da kısaca bahsettiğimiz gibi Ripple, ortaya çıkış amacıyla uluslararası finans sistemine bir kolaylık olması amacıyla yola çıkmış bir kripto paradır. Bu bağlamda pek çok uluslararası finans kuruluşu XRP ile iş birliği içerisindedir ve para transfer yöntemi olarak onu tercih etmeye başlamıştır.
Bu anlamda küresel sistem içerisinde kendine bu kadar geniş yer bulmuş tek kripto paranın XRP olduğunu söyleyebiliriz. Dolayısıyla elbette isteyen herkesin madencilik yapabildiği ve bu şekilde büyüyen kripto paralar gibi bir tercih ile yoluna teknik olarak devam edebilmesi mümkün olan XRP’nin diğer kripto paraların mantığına ters bir şekilde merkezden yönetilebiliyor olması onları küresel finans kuruluşlarının süregelen alışkanlıklarından ayrılamaması nedeniyle Ripple’ın kendine daha rahat yer bulabilmesi ve bu şekilde de daha çok tercih edilmesi sonucunu doğurmaktadır.
Ripple’ın Bitcoin’den ayrılan yönleri
Gelelim Ripple’ı kripto para teknolojisi olarak Bitcoin’den ayıran yönleriyle ele almaya. Bu bağlamda XRP’yi BTC ile karşılaştırıyor olmamızın en önemli sebebi BTC’nin kripto para teknolojisini kuran kripto para olması. Dolayısıyla bu teknolojinin temel prensipleri de Bitcoin tarafından belirlenmekte ve kripto para denildiğinde de akıllara gelen ilk kripto para Bitcoin olmaktadır.
BTC’nin XRP ile aralarındaki temel farklılıkları maddeler halinde şu şekilde belirtebiliriz.
İşlemleri onaylamak için iki kripto para biriminin farklı metodları vardır
Bu farkın detaylarından aslına bakılırsa yukarıda bahsettik. Ama özetle şunu diyebiliriz: Bitcoin, madenciliği yapılabilen bir kripto para iken Ripple’ın madenciliği yapılamamaktadır. Bitcoin’in madenciliğinin yapılabilmesi merkezi bir otorite olmadan piyasaya para arzına imkân tanınmasına sebep olmakta iken Ripple’ın madenciliğinin yapılamıyor olması onun tümüyle merkezden yönetilmesine sebep olmaktadır.
Ripple, Bitcoin’e kıyasla hem çok daha ucuz hem de çok daha hızlı işlem yapılabilen bir varlıktır
Kripto paraların yukarıda da detaylarıyla bahsetmiş olduğumuz karmaşık ve bir o kadar da yüksek enerji tüketimi isteyen madencilik süreçleri nedeniyle Bitcoin işlemlerini yapmak yerine göre dakikalar sürebilmektedir.
Zaten yukarıda da belirttiğimiz gibi Ripple’ın madenciliğinin olmamasının temel sebeplerinden birinin bu maliyetlere katlanmak istememesinden kaynaklanmaktadır.
Bitcoin’in işlem ücretlerine benzer şekilde XRP işlemleri için de belli bir işlem ücreti söz konusudur. Ancak bu ücret hem birinci derece rakibi olan SWIFT işlemleri ile hem de Bitcoin ile karşılaştırıldığında oldukça düşük bir ücrettir.
XRP’nin piyasada daha fazla token’ı bulunmaktadır
Ripple, piyasada daha fazla XRP olarak adlandırılan token ile yer almaktadır. Halihazırda 1 milyar XRP, Ripple şirketi tarafından üretilmiştir. Bunun belli bir kısmı piyasada işlem görmekte olsa da zamanla şirket piyasa durumuna göre XRP arzını arttırmaktadır.
Bitcoin’in ise piyasada işlem gören adedi 21 milyon ile sınırlandırılmıştır. Bu sayı, XRP ile karşılaştırıldığında oldukça düşük kalacaktır.
Sonuç
Bütün bu noktalardan baktığımızda XRP’nin gerek üretim gerekse de diğer pek çok farklı konuda Bitcoin ve diğer kripto paralardan farkı olduğunu görüyoruz. Ancak sanırız bu yazımızda detaylarıyla bahsettiğimiz şekilde XRP’nin neden madenciliğinin olmadığı ya da neden merkezi olduğunun detaylarıyla anlaşılacağını düşünüyoruz.
XRP’nin fiyatlandırması gibi daha teknik konularla ilgili daha fazla bilgi isteyenlerin de linkte yer alan yazıya göz atmalarını öneriyoruz.
