Şimdiye kadar Ethereum’u çok farklı yönleriyle ele almaya çalıştık. Tüm teknik yönleri, piyasa karakteristiği ve Ethereum fiyat bileşenlerinin ne şekilde değişeceğini göstermeye çalıştık. Ancak biliyoruz ki Ethereum ile ilgilenen kişiler en çok Ethereum’dan para kazanabilir miyiz sorusuna yanıt arıyorlar.
Ethereum’a yatırım yapmak mantıklı mı? Bu soruyu çok farklı yönleriyle irdelemek gerekiyor. Bunun için Ethereum’un ekonomiye ve kripto para camiasına ne şekilde bir katkıda bulunduğuna bakmak ve ilerleyen süreçte nelere fayda sağlayacağını ele almak gerekiyor. Zira bir kripto paraya yatırım yapıp yapmama kararı onun gelecekteki konumu ile doğrudan alakalıdır.
Bu noktada işi genelde kripto paralar özelde ise Ethereum nezdinde ele almakta fayda var. Biz de Ethereum’a yatırım yapmak mantıklı mı sorusuna iki yönden cevap aramaya çalışalım.
Kripto paraların geleceği nasıl olacak?
Kripto paraları tümden ele almamız Ethereum yatırımı ile ilgili bir sonuca varabilmemiz için elzemdir.
Ne yazık ki Türkiye’de konu çok basit düzlemde ele alınıyor. Kripto paraların kısa yoldan para kazanma yöntemi olduğuna dair konuya bakan kişiler, bu teknolojinin ne olduğuna dahi bakmadan adeta bir kumar mantığıyla para kazanmak için bu yatırımı gerçekleştiriyorlar.
Ancak işin aslı hiç de göründüğü gibi değildir.
Öncelikle kripto paraların gelişimini teknolojik gelişim ve insan hayatının buna yönelik değişimiyle ele almak gerekiyor.
Özellikle son 10 yılda insanların teknolojik olarak kaydettiği ilerleme göz önünde bulundurulduğunda artık hayatın her alanında bir dijital dönüşümün yaşandığını söyleyebiliriz. Bu dijital dönüşüm finans sektöründe de yaşandı ve geleneksel finans ve bankacılık hizmetleri de tüm altyapılarını buna uygun olarak yenilediler.
Ancak teknolojik gelişme ve sanal dünyaya bu da yeterli gelmeyecekti. Nitekim bu yetersizlik Bitcoin’i doğurdu.
Bitcoin aslına bakılırsa teknik olarak sadece bir kod parçacığı. Nasıl ki paranın da özünde bir kâğıt parçası olduğu gibi. Ancak paraya bizim değer atfetmemiz gibi Bitcoin’e de para nezdinde bir değer atfediyoruz.
Burada önemli olan nokta, onun kripto olması, yani tam donanımlı bir güvenlik sunması. Bunu da blockchain teknolojisi sayesinde sağlıyor. İşte bugün piyasada yer alan bütün kripto paralar isimleri ve bünyesindeki teknolojiler az da olsa değişiklik gösterse de temelde bu teknoloji ile işlem görüyorlar.
Bu teknoloji ne sağlıyor? Blockchain sayesinde internet üzerinde bir kod parçacığı ile sahibi olduğunuz finansal varlık, tamamen güvenli oluyor. Oluşturulan transfer blokları tamamen güvenli bir şekilde işlem görüyor ve bunu parayı yolladığınız kişi ile sizin dışınızda kimse bilmiyor. En güzel yanı da internetin olduğu her yerde Bitcoin’iniz de oluyor. İnternetsiz saklamak isterseniz de soğuk cüzdanlar size yardım ediyor.
Bu tam gizlilik hiçbir devletin buna müdahalede bulunamaması anlamına da geliyor. İşte devletlerin kripto paralarla ilgili en büyük çekinceleri de bu noktada devreye giriyor. Zira tamamen kayıt dışı ve kimin ne yaptığının asla bilinemediği bir ekonomik oluşum, suç faaliyetlerinin finansmanına da imkân tanır gibi bir bakış açısı hâkim olabiliyor.
Elbette devletlerin bu çekincelerini anlamak mümkün. Ancak yine de reel dünyada da bunu engellemeyi başaramayan devletlerin sanal dünya için bu kadar çekincelerinin olması da bazı noktalardan tutarsız gibi görünüyor.
Kripto paraların sağladığı faydalar yanında devletlerin onlara çekinceli yaklaşmaları hak ettiklerinden daha düşük değer görmelerini sağlıyor diyebiliriz.
Ancak hiçbir şekilde piyasada yer alan genel kanının aksine gerek Bitcoin’e gerekse diğer kripto paralara karşılığı olmayan birer balon varlıklar muamelesi yapmak da yanlış olacaktır.
Kripto paralara olan ilginin her geçen gün artması ve bazı devletlerin de bu varlıklara olan çekincelerini aşmalarıyla bizce kripto paralara 21’inci yüzyılın ekonomik devrimi denebilir.
Ethereum yatırım için mantıklı mı?
Bu noktada her ne kadar ilk çıkan kripto para olsa da farklılık arayanların aklındaki soru Ethereum’a yatırım yapmak mantıklı mı sorusu oluyor. Bu soruya daha doğru yanıt verebilmek için Ethereum’un Bitcoin’den farklarına bakmak gerekiyor.
Ethereum’un Bitcoin’den farkları
- Ethereum ile Bitcoin arasındaki en büyük fark, Bitcoin’in sadece bir para birimi gibi davranması; Ethereum’un ise tümüyle taraflar arasındaki alışverişin sözleşme de dahil ele alınabilen bir konsepte sahip olması. Ethereum’un bu konseptini sağlayan şey ise sunmuş olduğu akıllı kontrat (smart contract) ismi verilen teknoloji.
- Bitcoin ile Ethereum arasındaki bir diğer farklılık iki kripto varlığın üretimi için uygulanan madencilik yöntemleri nezdindedir. Bitcoin madenciliğinde çözülen işlemler ve üretilen bloklar proof of work (PoW) protokolüyle onaylanmakta iken Ethereum için proof of stake (PoS) protokolü kullanılmaktadır. Bu da Ethereum madenciliği yapanların Ethereum üretimi yapmaları daha pratik olmaktadır.
- Bitcoin madenciliği sonrasında işlemi yapan üreticiye ödül olarak 6,25 BTC verilmektedir. Bu ödül her 210,000 BTC üretimi sonrasında yarılanmaktadır. Ethereum’da ise ödüller Ethereum 2.0 ile birlikte 3 ETH seviyesine çıkmıştır ve Bitcoin gibi bir yarılanma durumu söz konusu değildir.
- Bitcoin’de bir blok oluşturmak 10 – 15 dakika sürmektedir. Ethereum’da ise bu süre 10 – 15 saniyedir. Görüldüğü gibi Ethereum’da bu süre Bitcoin’e göre çok çok kısadır.
- Piyasada halihazırda 18,5 milyondan fazla Bitcoin bulunmaktadır. Bu sayı 21 milyon olduğunda son bulacaktır. Ethereum para birimi olan Ether ise piyasada 111 milyon adettir ve bir arz sınırlaması yoktur.
Ethereum gelişmiş özellikler sunuyor
Bitcoin ile olan farklarına ve merkezi olmayan uygulamalar (dApp) ve akıllı sözleşmeler. (smart contract) gibi farklı ve yeni teknolojiler sunması nedeniyle Ethereum’u Bitcoin’den bir adım ileride görmek bizce çok da yanlış olmayacaktır.
Özellikle arz miktarlarına bakıldığında Bitcoin’den daha fazla olmasına ve bir sınırlama olmamasına rağmen Ethereum’un fiyatı da iyi seviyelerde olduğu görülüyor.
NFT adı verilen non – fungible token teknolojisinin de Ethereum blockchain’i üzerinden işlem görmesi Ethereum’un geleceğini daha parlak bir hale getiriyor.
Bu noktada sonuç olarak Ethereum’a yatırım yapmanın mantıklı olduğunu söyleyebiliriz. Kurucusu Vitalik Butarin tarafından kripto para camiasının benzini olmak gibi iddialı bir işleve sahip olan Ethereum, ilerleyen süreçte Ethereum 2.0 ile birlikte yıldızını daha da parlatacak gibi görülüyor.
Genelde kripto paralar ve özelde Ethereum’un ilerleyen yılların dijital paraları olması sanırız ki işten bile değil.
