Kısaca spor dünyasının kripto varlığı olarak adlandırabileceğimiz Chiliz, son dönemde ülkemizde de geniş kitlelere erişebilmek için dikkat çeken anlaşmalar yapıyor. Bunların en sonuncusu Süper Lig’in son yıllardaki başarılı ekiplerinden Alanyaspor. Alanyaspor ile anlaşma imzalayan ve Alanyaspor token’ı çıkaracak olan Chiliz’in Türkiye ve Türkiye Süper Lig’inden beklentileri olduğunu tahmin etmek çok da zor değil.
Piyasada yer alan onlarca farklı kripto para ile karşı karşıya olan yatırımcıların akıllarındaki en önemli soru yatırım yapmak için bunlardan hangilerini seçmeleri gerektiğidir. Bu noktada Chiliz yatırım yapmak mantıklı mı sorusu da yine yatırımcılar tarafından sıklıkla sorulan sorular arasında yer alıyor.
Biz de bu yazımızda Chiliz’in ne olduğuna detaylarıyla girmeden Chiliz’e yatırım yapmak isteyenlerin bu ne kadar mantıklı bir yatırım olacak sorularına bir yanıt vermeye çalışmak istiyoruz. Chiliz nedir sorusuna yanıt arayanları bu konuda daha önce yazmış olduğumuz yazımıza yönlendiriyoruz. Yine Chiliz yatırımı için Chiliz nasıl alınır yazısı da yatırımın ilk kuralı olan satın almayı açıklıyor.
Biz ise farklı yönlerden Chiliz’e yatırım yapmak ne kadar mantıklı sorusuna yanıt alacağız. Dilerseniz başlayalım.
Teknik olarak Chiliz iyi bir yatırım mı?
Chiliz iyi bir yatırım mı sorusuna ilk olarak teknik yönden yaklaşacağız.
Chiliz’in teknik olarak büyük bir yenilik sunmadığından daha önceki yazılarımızda da bahsettik. Hatta ve hatta Chiliz’in teknik olarak kendi blockchain sistemi olmayan bir token olduğunu da belirtmiştik.
Chiliz, Ethereum sistemi üzerine kurulmuş bir token’dır. Blockchain mantığı ve diğer bütün teknik altyapısını Ethereum’dan almaktadır. Bu yönüyle teknik olarak çok fazla bir şey vaat etmemektedir. Zaten böyle bir iddia ile de piyasaya çıkmamıştır.
Chiliz’in varlık amacı devrimsel bir teknoloji olmak ya da insanlara bir ödeme çözümü sunmak değildir. Chiliz sadece spor kulüpleri ile aralarında imzaladığı anlaşmalar ile spor kulüplerinin taraftarlarını o kulüplere kripto paralar ile destek olabilecekleri yönünde ikna etmeye çalışma şeklindeki pazarlama prensibi ile ilerlemektedir. Bu nedenle Chiliz’in teknik yönden iyi bir yatırım olduğunu tam olarak söylememiz mümkün değildir. Çünkü teknik olarak Chiliz’in ortaya koyduğu bir yenilik yoktur.
Arz açısından Chiliz iyi bir yatırım mı?
Chiliz, pek çok kripto para ile karşılaştırıldığında onlardan farklı olarak arzı tek merkezden yapılan bir kripto paradır. Bu yönüyle Ripple ile benzerlik gösterir. Ancak varlık amacı Ripple’dan çok farklıdır.
Chiliz’in tüm token’ları merkezden üretilmiştir. Aralarında anlaşma yaptığı kulüplerin token’ları için üretim işlemleri ise anlaşmalarda belirtilen miktarlar uyarınca yapılmaktadır.
Bu yönleriyle ele alındığında Chiliz’in arz yönünden kullanıcıya dönük bir Chiliz madenciliği gibi bir çözüm sunmaması da yine onun arz yönünden ne kadar mantıklı olduğunu sorgulatmaktadır.
Ancak Chiliz’in arzı her ne kadar merkezden yapılıyor olsa da sınırlı bir arzdır. Chiliz tüm dünyada toplam 8,888,888,888 olana kadar sürecektir. Bu miktardan sonra artık Chiliz arz edilmeyecektir. Yani Chiliz arz yönünden enflasyonist bir kripto para olarak görülebilir.
Bu da şu demektir. Yazının yazıldığı tarih itibarıyla piyasada Coinmarketcap verilerine göre mevcut 5,941,088,089 CHZ bulunmaktadır.
Chiliz projesi 2018 yılında başlamış bir projedir. O günden bugüne gelindiğinde tüm projenin neredeyse %60’ından fazlasının 3 sene gibi kısa bir sürede üretilmiş olması Chiliz’in tüm üretiminin bundan 1,5 sene sonrasında sona erebileceğini göstermektedir. Bu tabii ki bir tahmindir.
Üretimi sona erdikten sonra artık yenisi satın alınamayacak bir pozisyona gelen Chiliz’in fiyatı ona olan talep arttıkça yükselmeye devam edecektir. Bu da arz yönünden Chiliz’in üretimi son bulduktan sonra talebinin artmasını sağlayan ortam ve gelişmeler devam ettikçe Chiliz’in fiyatının yükseleceği anlamına gelmektedir.
Konuya bu bağlamda bakıldığında Chiliz’in kısa vadede her ne kadar fiyat hareketleri tamamen spor kulüpleri ile birlikte değerlendirilse de uzun vadede spor dünyasına bu kadar hükmeden büyük bir kripto varlık olmaması nedeniyle Chiliz’in en iyi spor ile ilgili kripto para olmasını sağlayacaktır. Bu da uzun vadede arz yönünden bakıldığında Chiliz’in iyi bir yatırım aracı olabileceğini ortaya koymaktadır.
Talep yönünden Chiliz iyi bir yatırım mı?
Chiliz’in etki alanı spor kulüplerinin taraftar kitleleridir. Bu kitleleri etkilemek için de onların Chiliz altyapısı ile hazırlanan token’larını satmak ve bu token’ları satın alan taraftarların kulüple ilgili kararlarda oy kullanma hakkına sahip olmasını sağlamak gibi bir politika takip etmektedirler.
Bu ne kadar doğru bir yaklaşımdır açıkçası tartışılabilir. Zira sadece sosyal medyada düzenlenen bir ankete katılarak takımının kalecisinin eldiven rengine karar vermek gibi bir motivasyon ile Chiliz satın alabileceği tartışmalıdır.
Bunların yanı sıra Chiliz satın alan bir taraftarın kulübün bazı maçlarına ücretsiz gitmesi ve bu maçları VIP tribününden izlemesi gibi bazı durumlar da mevcuttur. Ancak yaptığımız araştırmalarda henüz Chiliz sahibi olduğu için kulübünün token’ını alan bir kişi için düzenlenen böyle bir etkinlikle karşılaşmadık.
Dolayısıyla kulüp taraftarlarının sadece sunduğu bu tip avantajlar nedeniyle Chiliz satın almayacaklarını öngörmemiz çok da yanlış olmayacaktır.
Ancak burada fanatik taraftarlık düzeyinde olan kişilerin bu mantıkla Chiliz satın alabilecekleri düşünüldüğünde Chiliz’in etki alanının nispeten talep yönünden daha düşük olduğunu söyleyebiliriz.
Yine de Chiliz’in geçtiğimiz günlerde önemli maçlardan resmi olarak üretilen NFT’lere sahip olacakları yönündeki altyapı çalışmalarının başlamış olması ve bunun ilk örneklerinin Milan – Roma maçında bu token’a sahip olan kişiler arasında dağıtılmış olmasını bu yönde atılmış iyi bir adım olarak değerlendirmek mümkündür.
Bununla birlikte kulüplerin de Chiliz’e olan bakış açıları burada talep kısmının diğer unsurunu oluşturmaktadır. Spor kulüpleri de Chiliz’i kendileri için ek bir kaynak elde etme aracı olarak gördükleri müddetçe ona olan ilgilerinde artış görülecektir. Bu da Chiliz’in yine de her koşul altında talep yönünden de kötü bir kripto para olmadığını ortaya koymaktadır.
Yani Chiliz arz ve talep yönünden birlikte değerlendirildiğinde uzun vadede iyi bir yatırım şekli olarak düşünülebilir.
